«Երաժշտությունն անմիջական և ուժեղ ազդեցություն ունի մարդկանց ոչ միայն զգացմունքների, այլև գիտակցության վրա»

«Իրատես de facto»-ի հյուրն է ՀՀ վաստակավոր արտիստ ԱԼԼԱ ԼԵՎՈՆՅԱՆԸ:
-Ալլա, յուրաքանչյուր արվեստագետի կյանքում, որ ժանրն էլ նա ներկայացնի, լինում է կոնկրետ ինչ-որ պահ, կոնկրետ մի ստեղծագործություն, որից սկսվում է նրա վերելքը: Ձեր ստեղծագործական կյանքում ո՞րն է դա:
-Իմ գրած «Հայաստան» երգն էր, որը, ընդունված բնորոշմամբ, դարձավ իմ այցեքարտը: Երգը տեսահոլովակ չուներ, բայց շատ տարածվեց և ընդունվեց: Տեսահոլովակը հաճելի բան է, եթե ճիշտ է նկարվում, նպաստում է երգի ճանաչմանը: Բայց չի կարելի բացարձակացնել դրա արժեքը: Կարևոր է, որ երգը լավը լինի: Արթուր Գրիգորյանը միշտ կատակում էր, թե այդ երգը գրելուց հետո ես քնեցի-արթնացա ու դարձա հանրաճանաչ, և արդուկը միացնելիս անգամ այդ երգն էր հնչում: Մինչև հիմա այդ երգի պահանջարկը կա, մանավանդ սփյուռքյան մենահամերգների ժամանակ: Այս և էլի մի քանի երգեր դահլիճն ինձ հետ հավասար երգում է: ՈՒրուգվայից Արգենտինա, Պարսկաստանից Գերմանիա գիտեն այն և էլի մի քանի երգեր: Մինչև «Հայաստանն» էլ եղել են բավական հետաքրքիր երգեր` «Վերադարձիր», «Օտարական», «Ես եմ»: Արմեն Մարտիրոսյանն իմ երգարվեստի մասին ասում էր, թե ֆենոմենալ երաժշտություն է ծնվել, Օրբելյանը դա կոչում էր ալլալևոնյանական ոճ: Հանրաճանաչ դառնալը շատ ավելի հեշտ է, քան հանրաճանաչությունը պահելը: Իհարկե, պահելու հանգամանքը նաև ֆինանսից է կախված, բայց` ոչ միայն: Ես տարվա մեջ չեմ հասցնում մեկ-երկու տեսահոլովակ ունենալ: Բայց դա ինձ չի խանգարում` բարձրության վրա մնալու: «Հայաստան» երգից հետո պետք էր այնպիսի բան անել, որ եթե ավելի լավը չլիներ էլ, գոնե լիներ նույն մակարդակի վրա: Դրանից հետո ծնվեց «Հոյ նարը», որը կարծես ծառայեց իր նպատակին: Ապա, ցավալի դեպքերի բերումով, ծնվեց «Սպարապետը», որը հյուրախաղերի ժամանակ մարդիկ պարզապես հոտնկայս երգում են ինձ հետ, պահանջում մի քանի անգամ կրկնել: Երգեր հաճախ չեմ գրում, հիմնականում` պահի ազդեցության տակ: Ես ավելի շատ զգայական մարդ եմ, իմ մեջ գերակշռողը զգացմունքն է, ոչ թե տեխնիկան: Ավելի ուշ այդպես են գրվել նաև «Գնամ հասնեմ», «Օրոր» երգերը: «Օրորը» գրվել է իմ առաջնեկի` Ժանուլիկի ծնվելուց հետո, և ես անընդհատ ուզում էի տեսահոլովակ նկարել: Բայց ծնվեց Հայկը, չհասցրի ուզածս իրագործել: Հիմա հույս ունեմ, որ երրորդ բալիկիցս հետո վերջապես «Օրորի» տեսահոլովակը կնկարվի: Երգերի տեքստերը և երաժշտությունն ինքս եմ գրում: Մատների վրա կարելի է հաշվել այն երգերը, որոնց խոսքերը ես չեմ գրել: Հետո ստեղծվեց «Իմ մայրիկ» երգը, որի ծնունդն ինքնանպատակ չէր: Երբ մի գործ ես անում, ինչ-որ բան ապացուցելու, ինչ-որ մրցանակի արժանանալու համար չէ, որ պիտի անես: Ինձ շատ են հարցնում, թե ինչպիսին է իմ մայրիկը, ես էլ պատասխանում եմ, որ այդ երգը լսելով` կարելի է հասկանալ: Հրանտ Մովսիսյանի տեսահոլովակն էլ հրաշալի լուծումով է նկարված: Միշտ մտածում էի, որ մայրս ունեցել է երեխաներ (ես չորրորդն եմ), շահել-պահել է մեծ դժվարությամբ, գյուղական միջավայրում, եղել է ուսուցչուհի, բայց երբեք չի կարողացել աշխատել իր մասնագիտությամբ, ծանր հոգսերի մեջ է ապրել: Այս ամենի համար ես ուզում էի ինչ-որ կերպ իմ շնորհակալությունը հայտնել, իմ սերն արտահայտել մորս հանդեպ: Այդ զգացմունքներից, այդ սիրուց էլ ծնվեց երգը: Հետո ծնվեց «Գնա ու կռվիրը»:
-Որը պետական պատվեր էր:
-Այո՛: Սա այն դեպքն էր, երբ ստեղծագործական հոգեվիճակն ու պետական պատվերը համընկան: Տոնվում էր Հայոց բանակի 15-ամյակը, որին նվիրված մեծ համերգ կազմակերպեց մեր պետությունը: Այդ տարի շատ գեղեցիկ երգեր ծնվեցին բանակի թեմայով: Ինձնից պահանջվում էր գրել այնպիսի երգ, որի մեջ մայրը դիմում է որդուն:
-Այսինքն` պետք էր համադրել Ձեր ստեղծագործության մեջ շեշտադրվող երկու գլխավոր թեմաները` հայրենասիրության և մայրության:
-Այո՛: Ցանկալի էր, որ այդ երգում լիներ ոչ միայն բանակի թեման, այլև մոր վերաբերմունքը: Հավատացեք, որ պատվերն ստանալուց 10-15 րոպե հետո երգը պատրաստ էր: Ընդհանրապես, ինձ մոտ այդպես է. զգացմունքը գալիս-հանձնվում է թղթին: Եթե ինձ համոզում է, զգում եմ, որ շինծու չէ, պահում եմ, եթե ոչ, իսկույն պատռում եմ: Դա շատ արագ է լինում:

-Խորհրդային մշակույթը տասնամյակներ շարունակ քարոզում էր ինտերնացիոնալիզմի գաղափարախոսությունը, ազգային ընդգծված դրսևորումներն արվեստում համարում նացիոնալիզմի դատապարտելի երևույթ: Հիմա ժամանակները փոխվել են, և փաստերը վկայում են, որ յուրաքանչյուր արվեստագետ սիրելի և ընկալելի է ցանկացած հասարակության մեջ, եթե նրա ստեղծագործության մեջ առկա են ազգային տարրեր: Ո՞րն է ազգայինի հմայքի գաղտնիքը: Ինչպե՞ս է պատահում, որ Չինաստանում, Ինդոնեզիայում պահանջարկ է ունենում Ձեր երգը:

-Ես, իհարկե, երջանիկ կլինեի, որ իմ համերգներին ունկնդիրների գոնե 20-30 տոկոսը լիներ օտարազգի: Բայց այդպես չի լինում: Գուցե մի երեք-չորս տոկոսի հասնի այդպիսիների թիվը, բայց ոչ ավելի: Հիմնականում ինձ լսում է հայկական սփյուռքը: Հետաքրքիր է, որ ինտերնետով իմ ձայներիզները շատ են պատվիրում հենց Չինաստանից, Ինդոնեզիայից: Նույն թուրքերը, որոնց ես տանել չեմ կարողանում ֆիզիկապես, համարում եմ թշնամի` բառի բուն իմաստով, շատ լավ խոսքեր են ասում իմ երգերի մասին: Իհարկե, թուրքերի մեջ էլ կան լավ մարդիկ, բայց սա առանձին խոսակցության թեմա է: Ես Բեյրութում համերգ էի տալիս, որին ներկա էր աֆրիկյան ցեղի մի իշխանուհի` իրեն ուղեկցող շքախմբով: Երկու օր եկավ իմ համերգին ու գնեց մի քանի ձայներիզ: Ըստ երևույթին` նրանց դուր են գալիս իմ տեմբրը և երգերիս հայկական երանգը: Մենք համարվում ենք կիսով չափ արևելքցի, կիսով չափ արևմուտքցի, ու երևի թե երկու կողմի համար էլ ընդունելի ենք: Բայց ամեն բան պիտի իր միջավայրում դրսևորվի: Երբ ես Բեյրութում եմ լսում արաբական երաժշտություն, դա ինձ դուր է գալիս, բայց երբ այդ ոճը խառնվում է հայերի երգին, ընդունելի չեմ համարում: Ես չեմ սիրում պարզունակություն, բայց պարզությունը, մատչելիությունը միշտ ընդունելի են: Երբ մենք մեր ստեղծագործություններում օգտագործում ենք կոմիտասյանը, ժողովրդականը, պիտի չափը չանցնենք: Իմ երգերում ես առաջնորդվում եմ այն մոտեցմամբ, որ դրանք լինեն ոչ այնքան պարզ, որ պրիմիտիվ թվան, և ոչ այնքան բարդ, որ մարդիկ երկար մտածեն, երկար լսեն` հասկանալու, ընկալելու համար: Ոսկե միջինին եմ ձգտում, որն ուղղակի դիպչում է մարդկանց սրտին:

-Խոսեցիք թուրքերից: Թուրքական պետական հեռուստատեսությամբ առաջին անգամ եթեր է հեռարձակվել հայազգի երգչուհի Էրլին Թումաօղլուի «Ձյունի փաթիլ» երգը` արևմտահայերեն տեքստով: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս փաստը` իբրև երգչուհի և իբրև հայուհի: Կարո՞ղ է արվեստը կոտրել այն պատնեշը, որը տասնամյակներ շարունակ չեն կարողանում կոտրել քաղաքական, դիվանագիտական բանաձևերը:
-Ընդհանրապես, կարծում եմ, որ երաժշտությունն անմիջական և ուժեղ ազդեցություն ունի մարդկանց ոչ միայն զգացմունքների, այլև գիտակցության վրա: Բազում փաստեր կարող եմ բերել թե՛ իմ, թե՛ ուրիշ երգիչների օրինակով: Երբ ես երգում եմ, դահլիճում նստած հազարավոր մարդիկ այնպիսի դեմքերով, այնպիսի աչքերով են ինձ ունկնդրում, որ վստահ եմ` եթե ես նրանց կոչ անեմ տեղերից վեր կենալ և հետևել ինձ, գնալ ինչ-որ քայլի, նրանք կենթարկվեն: ՈՒրեմն պետք է այդ ազդեցությունը ճիշտ օգտագործել: Կարող է մի դիվանագետ, մի քաղաքական գործիչ ժամերով խոսել լսարանի հետ, բայց չգործել այն ազդեցությունը, որ գործում է երգը: ՈՒրախ եմ, իհարկե, մեր հայրենակցուհու համար, բայց թուրքերը, լինելով շատ դիվանագետ ազգ, այդ քայլով ուզում են ցույց տալ, թե իբր խտրականություն չեն ցուցաբերում հայազգի երգչուհու նկատմամբ: Ես դեմ եմ, երբ ասվում է, թե պետք է մոռանալ անցյալը, պետք է ամեն ինչ սկսել նոր էջից ու հասնել այն բանին, որ տնտեսական վիճակը լավանա: Կան սկզբունքներ, որոնք չի կարելի դնել մի կողմ` ավելի լավ ապրելու համար:
-Ձեր բուռն ստեղծագործական կյանքը Ձեզ չի՞ զրկում ընտանեկան, կանացի վայելքներից: Ո՞վ է այս հարցում Ձեր հենարանը, որի կարիքը, կարծում եմ, ավելի կզգաք երրորդ բալիկին խնամելիս:
-Երբ ինչ-որ բան ուզում ես անել, անում ես, հասցնում: Եթե մտածես, որ չես կարողանալու անել, երբեք էլ չես անի: Իմ բեմական գործունեության գրեթե 18 տարիները վերլուծելով` տեսնում եմ, որ պահ է եղել, երբ գերիշխել է ընտանիքը, պահ է եղել, երբ կարևորվել է բեմական գործունեությունը: Մեկը մյուսին զիջելով` համատեղվել են: Իհարկե, հենարանը հենց ընտանիքն է, ամուսինս` Սերոն, որ միշտ հասկանում է ինձ, օգնում: Որպես կին` առաջնայինը միշտ էլ համարում եմ ընտանիքը, բայց և չեմ մտածում, թե երբևէ կարող եմ չերգել: Երգն իմ ենթագիտակցական շերտում է, դարձել է ապրելակերպ: Այն իմ կյանքն է: Ժամանակավոր դադար կարող եմ տալ` հանուն ընտանիքի, բայց ոչ ընդմիշտ հրաժարվել երգից:
-Երազում եք ջազ-ֆոլկ բենդ ունենալ: Սա ընդամենը երազա՞նք է, թե՞ արդեն ստեղծագործական նախագիծ:
-Երազանքն ինձ համար մի քիչ ավելի գլոբալ հասկացություն է: Այդ բենդը կդառնա նախագիծ, երբ ես պատրաստ լինեմ դրան: Այսօր շատ լավ երաժիշտներ կան, պարզապես պիտի կազմվի ծրագիր և գտնվեն ֆինանսներ` բենդը պահելու: Ավելի շատ ուզում եմ համաշխարհային մակարդակի խումբ ստեղծել: Թող բարձրագոչ չհնչի, բայց ես դրան եմ ձգտում: Ես, ինչպես իրեն հարգող յուրաքանչյուր երգիչ, կուզեի համաշխարհային շուկայում ունենալ իմ տեղը: Դա փոքր ազգերին այնքան էլ հեշտ չի տրվում, բայց ես ունեմ այդպիսի ձգտում:
-Յանիի խմբի երևանյան համերգին եք մասնակցել` Ռազմիկ Ամյանի, Արսեն Գրիգորյանի (Ասոյի) հետ: Ի՞նչ տվեց այդ համերգը Ձեզ:
-Յանիի խմբի հետ կապ ուներ Կամո Սեյրանյանը: Նա պրոֆեսիոնալ երաժիշտ է, և դուդուկն էլ այսօր այնպիսի ժողովրդականություն է վայելում աշխարհում, որ ճանաչելի դառնալը հեշտացել է: Ինձ համար կարևոր էր ելույթ ունենալ այդ աշխարհահռչակ երաժիշտների հետ: Իրենք այնքան ոգևորված էին մեր երգով, մոտենում, լուսանկարվում էին ինձ հետ: Ըստ երևույթին` իմ տեսակն իրենց հետաքրքրում էր: Շատ հաճելի էր այդ աշխատանքը: Մեր ազգային երգը` խառնված իրենց իսպանալեզու ռեպի հետ, շատ յուրահատուկ միքս էր դարձել:
-Ալլա, Դուք շատ պատասխանատու մեկ այլ առաքելություն եք իրականացնում. Հայաստանն եք ներկայացնում` իբրև ՄԱԿ-ի ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Բարի կամքի դեսպան: Այս առաքելությունը վստահվում է աշխարհահռչակ մարդկանց, ինչպիսիք են, օրինակ, գրող Պաուլո Կոելյոն, դերասանուհիներ Օդրի Հեփբըռնը, Անջելինա Ջոլին, ֆուտբոլիստ Զինեդին Զիդանը: Ի՞նչ կոնկրետ գործողություններ եք իրականացնում այս դաշտում:
-Այս մասին երևի թե պետք է ավելի շատ խոսել լրատվամիջոցներով, որովհետև մարդիկ թյուր կարծիք ունեն դեսպան բառի վերաբերյալ: 2007 թվականին ինձ հրավիրեցին ՄԱԿ-ի գրասենյակ և ասացին, որ որոշել են ընտրել ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Բարի կամքի դեսպան: Սովորաբար ես ինձ վրա վերցնում եմ այնպիսի գործեր, որոնք կարող եմ հաղթահարել: Տարիների ընթացքում ձեռք եմ բերել դիրք, ճանաչում, սիրված եմ: Դա նրանից է, որ երբեք չեմ փորձում անել ավելին, քան կարող եմ: ՈՒ հենց սկզբից ասացի, որ եթե իմ ուսերին պիտի դրվի այնպիսի գործ, որը ես չեմ կարողանալու անել, ուրեմն կհրաժարվեմ այդ առաքելությունից: Նրանք ասացին, որ նման բան չի լինի, որ ինձ ընտրել են` հաշվի առնելով իմ կարգավիճակը, հասարակության մեջ ունեցած դիրքը, ապրելակերպը, նույնիսկ իմ երգերի էներգետիկան: Ասացին, որ պիտի շարունակեմ ապրել այնպես, ինչպես ապրել եմ մինչ այդ, անգամ պարտավորված չեմ մասնակցել բարեգործական համերգների: Եվ այս առաքելությամբ ես հաճախ եմ ստանում զանգեր այնպիսի ընտանիքներից, որոնք չեն կարողանում հոգալ իրենց երեխաների բուժման ծախսերը եվրոպական երկրներում կամ հենց այստեղ` Հայաստանում: Ե՛վ հետպատերազմյան, և՛ հետերկրաշարժյան ցավալի հետևանքները շատ են մեր կյանքում: ՈՒ ամեն անգամ` այսպիսի դեպքերի հետ բախվելիս, ես երազում եմ այնքան գումար ունենալ, որ կարողանամ օգնության ձեռք մեկնել այդ մարդկանց: Անջելինա Ջոլիին հիշատակեցիք: Նա ապրում է մի երկրում, որտեղ իր կարիերայի համար այնքան են վճարում, որ կարող է իրեն թույլ տալ շռայլ նվիրատվություններ անել, զգալի աջակցություն ցուցաբերել կարիքավորներին: Բացի այդ, նրան իր պետությունն էլ է գումար տրամադրում: Մեզ մոտ այդպիսի բան չկա: Մեր երկիրը չի համարվում, օրինակ, աֆրիկյան հետամնաց երկիր, որտեղ չկան այնպիսի բրենդային խանութներ, թանկարժեք մեքենաներ, ինչպիսիք կան մեզ մոտ: Կա հատուկ ծրագիր ամեն մի երկրի համար, որից դուրս ոչինչ չի արվում: Ես ընդամենը խոսնակ եմ ժողովրդի և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի միջև: Պատրաստում ենք պաստառներ, քարոզչություն տանում որոշակի հարցերի վերաբերյալ, հանդես գալիս մամլո ասուլիսներով: Օրինակ` այս տարի մեծ ակցիա ենք ծավալել, որի գաղափարախոսությունն է` «Երեխան ընտանիքում»: Ցանկալի չէ, որ երեխան մեծանա հարազատից, ընտանիքից հեռու: Այսքան շատ մանկատների գոյությունը լավ բան չէ, և մենք դրա դեմ ենք մեր ձայնը բարձրացնում: Կամ օրինակ` ազգովին վահանաձև գեղձի հետ կապված խնդիր ունենք, որը պայմանավորված է մեր բնակլիմայական, կենսական պայմաններով: Մենք քարոզում ենք օգտագործել յոդացված աղ: Մայրերին խորհուրդ ենք տալիս, որ իրենց երեխաներին գոնե վեց ամիս կերակրեն մայրական կաթով: Այնպես չէ, որ ես ամեն օր գնում եմ աշխատանքի և զբաղվում այս առաքելությամբ: Դա արվում է անհրաժեշտության դեպքում: Այստեղ կարևորն այն մարդու անձն է, ով տալիս է անհրաժեշտ խորհուրդները: Եթե դա անում է մի անծանոթ օտարերկրացի, մեր ժողովուրդը կարող է ո՛չ լսել, ո՛չ նշանակություն տալ: Բայց երբ անում է իր համար ծանոթ, սիրելի մեկը, ապա խոսքն ավելի արագ է տեղ հասնում: Սա է այդ առաքելության էությունը: Իմ ցանկությունն է, որ մեր հասարակությունը չհուսահատվի, փողոցում շատ լինեն ժպտացող դեմքեր, ֆինանսապես ապահով և հոգեպես ներդաշնակ լինեն մարդիկ: Ես հավատում եմ Աստծուն և վստահ եմ, որ ամեն ինչ լավ է լինելու: Բոլորին սեր ու երջանկություն եմ մաղթում:

Զրույցը վարեց
Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• Անհամբեր ու սիրով եմ սպասում իր հերթական գրին, ես էդ գրի մշտամնա ընթերցողն եմ
• Դերենիկ Դեմիրճյանի ժառանգության արժևորումը՝ ժամանակակից գիտական խոսքով
• Երախտագիտություն՝ կինոլեզվով
• Դերենիկ Դեմիրճյան-145
• «Այս մար­դիկ չեն սի­րում մեր ժո­ղովր­դին, պատ­րաստ չեն նրա հոգ­սը կրե­լու՝ ա­ռանց պարգևավ­ճա­րի»
• «Պե­տու­թ­յու­նը կորց­րել է իր դեմ­քը, և ե­թե մենք թույլ տանք, որ այս ճգնա­ժամն ա­վե­լի խո­րա­նա, ուղ­ղա­կի կկոր­ծան­վենք»
• «Կա այս­պի­սի մի կար­ծիք՝ հարկ է ստեղ­ծել Հա­յաս­տան ամ­րոց-պե­տու­թ­յուն»
• «Մի բան հս­տակ է՝ այս իշ­խա­նու­թ­յուն­նե­րը պետք է ան­հա­պաղ հե­ռա­նան»
• «Ե­թե մեր մշա­կույ­թը լի­ներ բարձր մա­կար­դա­կի վրա, մենք այ­սօր­վա ող­բեր­գու­թ­յու­նը չէինք ու­նե­նա»
• «Մեր թշ­նա­մու գոր­ծած ո­ճիր­նե­րից ու հան­ցա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րից ոչ մե­կը թույ­լատր­ված չէր ո­րևէ օ­րեն­քով»
• «Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
• «Վեր­ջին տեխ­նո­լո­գիա­նե­րով զին­ված հա­րուստ, ան­պարտ բա­նակ, սե­փա­կա­նին զու­գա­հեռ՝ պե­տա­կան հզոր ար­դ­յու­նա­բե­րութ­յուն պի­տի ստեղ­ծենք»
• «Ե­թե հի­մա ենք գնում փոխ­զիջ­ման, դրա տակ ի՞նչ է են­թադր­վում. ինք­նաոչն­չա­ցո­ւ՞մ, ինք­նաս­պա­նու­թ­յո­ւ՞ն»
• «Աստ­ված մեզ հետ է և մեր ար­դար գոր­ծին զո­րա­վիգ»
• «Պար­տադր­ված պա­տե­րազ­մը, ի­հար­կե, ծանր բան է, բայց մենք պատ­րաստ էինք դրան»
• «Հա­նուն ազ­գի, հա­նուն հայ­րե­նի­քի զոհ­ված­նե­րի հե­րո­սու­թ­յու­նը չա­փա­նիշ­նե­րի փո­փո­խու­թ­յան են­թա­կա չէ»
• «Ինչ­պես Հի­սու­սը, այդ­պես էլ Նա­րե­կա­ցին Աստ­ծուց նե­րո­ղու­թ­յուն է խնդ­րում բո­լո­րիս մեղ­քե­րի հա­մար»
• «Մենք աշ­խար­հի մեջ ենք, ու աշ­խարհն է մեր մեջ. պար­զա­պես, որ­պես գաղտ­նի զենք, ու­նենք Ո­գին, որ մեզ պա­հել ու պա­հե­լու է»
• «Մենք Աս­տու­ծոյ փառք կու տանք, որ հայ­րե­նի­քը կը մնայ հայ­րե­նիք եւ մեր մնա­յուն հաս­ցէն»
• «Կար­դում էի այն ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րի ցան­կը, որ պատ­րաստ­վում են հա­նե­լու դպ­րո­ցա­կան դա­սագր­քե­րից, ու սար­սա­փում էի»

Մեկնաբանություններ